Awesome Image

Biopsja cienkoigłowa

Biopsja cienkoigłowa (BAC) jest inwazyjną procedurą diagnostyczną polegającą na pobraniu komórek badanej zmiany do oceny mikroskopowej. Polega ona na wkłuciu, najczęściej pod kontrolą USG, w obręb zmiany cienkiej igły, zbliżonej budową do igły iniekcyjnej. Podczas wkłuwania do światła igły dostają się pojedyncze komórki badanej zmiany, z których, po wycofaniu igły, wykonuje się rozmaz cytologiczny, który po utrwaleniu, przesyłany jest do oceny mikroskopowej.

BAC jest badaniem małoinwazyjnym, nie wymagającym znieczulenia, rzadko prowadzącym do wystąpienia powikłań i zdarzeń niepożądanych.

Najczęstszym powikłaniem biopsji cienkoigłowej jest krwawienie z bioptowanej zmiany, jednak ze względu na niewielkie rozmiary igły zwykle jest to krwawienie, które ulega samoistnemu opanowaniu i nie wymaga interwencji chirurgicznej.

Kiedy się wykonuje biopsję cienkoigłową

BAC wykonuje się celem weryfikacji cytologicznej zmian litych, oceny charakteru zmiany pod kątem złośliwości. W Centrum Medycznym SafiMed można wykonać biopsję cienkoigłową zmian tarczycy, ślinianek oraz, w szczególnych przypadkach, torbieli piersi.

Co pokazuje BAC

Należy podkreślić, iż biopsja cienkoigłowa jest badaniem cytologicznym, czyli ocenie mikroskopowej podlegają pojedyncze komórki i ich skupiska, a nie tkanka – rozmiar igły i technika badania nie pozwala na pobranie wycinków tkankowych. Biopsja cienkoigłowa jest również badaniem przydatnym przy diagnostyce zmian płynowych – podczas procedury możliwe jest odessanie zawartości torbieli, lub innego zbiornika płynowego, oraz przesłanie pobranego płynu do badania cytologicznego.

Największą wadą biopsji cienkoigłowej jest wysoki odsetek badań niediagnostycznych, tzn. takich, w których, pomimo prawidłowo wykonanej biopsji i rozmazu, w pobranej próbce nie znaleziono wystarczającej ilości komórek, aby postawić rozpoznanie. W zależności od autora i piśmiennictwa, badania niediagnostyczne mogą wystąpić w 15-40% przypadków.

Przebieg biopsji cienkoigłowej

Po odkażeniu i przygotowaniu skóry w bioptowanej okolicy, pod kontrolą USG wprowadza się przez skórę igłę biopsyjną, z dołączoną do niej strzykawką – po potwirdzeniu obecności końcówki igły w obrębie zmiany pobiera się komórki ze zmiany, a następnie wysuwa igłę. Po usunięciu igły uzyskany materiał rozprowadza się na szkiełku mikroskopowym wykonyjąc rozma, który następnie podlega utrwaleniu i jest przesyłany do pracowni histopatologicznej do oceny mikroskopowej. Po wykonaniu biopsji należy przez krótki czas uciskać okolicę bioptowanej zmiany, a następnie na miejsce wkłucia zakładany jest mały opatrunek.

Często zadawane pytania

Czy biopsja cienkoigłowa jest badaniem bolesnym?

Nie, z reguły jest badaniem jedynie nieprzyjemnym, odczucia bólowe można porównać do odczuć podczas wykonywania zastrzyku.

Czy biopsja cienkoigłowa wymaga przygotowania ze strony Pacjenta?

Nie, biopsja cienkoigłowa nie wymaga przygotowania, poza odstawieniem leków obniżających krzepliwość krwi. Pewnym wyjątkiem jest biopsja okolicy z obfitym owłosieniem – w tej sytuacji może być konieczne ogolenie skóry przed wykonaniem biopsji.

Czy istnieją przeciwwskazania do wykonania biopsji cienkoigłowej?

Tak, najczęstszym przeciwwskazaniem do biopsji jest przyjmowanie leków obniżających krzepnięcie krwi – w tej sytuacji konieczna jest konsultacja przed biopsją celem oceny ryzyka wykonania biopsji. Zmiany chorobowe skóry w okolicy bioptowanej zmiany również które mogą (ale nie muszą) być przeciwwskazaniem. Kolejnym przeciwwskazaniem jest prognozowany brak współpracy ze strony Pacjenta – jeśli Pacjent nie jest w stanie leżeć bez ruchu i wykonywać poleceń lekarza, wykonanie biopsji nie będzie możliwe.

Mam guzka tarczycy stwierdzonego w USG, czy powinnam/powinienem zapisać się na biopsję?

Absolutnie nie! Nie każda zmiana w tarczycy jest wskazaniem do biopsji – decyzję czy zmianę należy zweryfikować podejmuje endokrynolog, ew. onkolog lub chirurg onkolog.

Mam guzek tarczycy, opisany w USG jako bogato unaczyniony i zalecenie wykonania biopsji tej zmiany, czy można bezpiecznie wykonać taką biopsję?

Tak, przy prawidłowych wartościach krzepnięcia, nawet jeśli dojdzie do krwawienia z guzka, to powinno ono ulec samoograniczeniu, tzn. zatrzymać się bez konieczności jakiejkolwiek interwencji.

Miałam wykonaną biopsję tarczycy, w opisie badania mam napisane badanie niediagnostyczne, kategoria I wg BRSTC, co mam robić dalej?

Badanie niediagnostyczne jest niestety dość częstym wynikiem w przypadku biopsji cienkoigłowych – oznacza że w preparacie nie ma wystarczającej ilości komórek pozwalającej na postawienie rozpoznania. W takim przypadku biopsję należy powtórzyć. Warto nadmienić że trzykrotne uzyskanie wyniku nie diagnostycznego, przy prawidłowo wykonanej biopsji zmiany, jest traktowane jako wynik onkologicznie ujemny.