Już na wstępie warto zadbać o jasny komunikat – USG piersi jest jednym z tych badań kontrolnych, które mogą uratować życie. Najlepszą profilaktyką raka piersi jest połączenie systematycznego samobadania z okresowymi badaniami obrazowymi – USG, a po 50. roku życia USG i mammografii (MMG). Co warto o nich wiedzieć?

Samobadanie piersi – technika badania:

Samobadanie piersi warto rozpocząć około 20. roku życia i wpisać w swój miesięczny plan.Badanie wykonaj między 1. a 10. dniem cyklu (pierwszy dzień cyklu to dzień w którym rozpoczyna się krwawienie miesięczne). Jest to okres optymalny dla wykonywania wszystkich badań piersi, zarówno badania palpacyjnego, USG oraz mammografii.

Własne piersi możesz badać na stojąco, lub na leżąco. Często rekomendowane jest wykonywanie samobadania pod prysznicem, po wcześniejszym namydleniu ciała. Badanie można też wykonać przed lustrem. Pamiętaj, aby wykonać samobadanie piersi zgodnie z wytycznymi.

Jak ustrzec się błędów, które Polki popełniają najczęściej w trakcie samobadania piersi?

Badaj się regularnie co miesiąc, między 7. a 10. dniem cyklu. W innych dniach, ze względu na fizjologiczne zmiany hormonalne, piersi mogą być nadwrażliwe i obrzmiałe, przez co możesz nie wyczuć zmian.

Badanie zacznij od przyjrzenia się piersiom w lustrze – najpierw z rękami uniesionymi, a potem opartymi na biodrach. Zwróć uwagę na kształt piersi, zmianę wyglądu brodawek sutkowych, a także zmiany wyglądu skóry.

Na koniec badania delikatnie uciśnij brodawki, aby sprawdzić czy nie spowoduje to wycieku płynu.

Każdą z piersi badaj okrężnymi ruchami, płaską powierzchnią trzech złączonych palców – rękę po stronie badanej miej wówczas uniesioną za głowę.

Pamiętaj, że podczas badania piersi musisz też zbadać węzły chłonne pod pachami!

Jeśli wyczujesz jakąś zmianę w piersi – nie panikuj, większość zmian wykrywanych palpacyjnie nie jest nowotworem złośliwym.

Nie możesz jednak ignorować wykrytej samodzielnie zmiany – nigdy nie wiesz, czy nie będzie ona wyjątkiem od reguły wymagającym pilnego leczenia.

Samobadanie piersi – najczęściej popełniane błędy

1. Największym błędem samobadania jest brak samobadania! Pamiętaj, lepiej badać się nieumiejętnie, niż nie badać wcale!

2. Pamiętaj o prawidłowym ułożeniu dłoni badającej – badanie opuszkami palców może skutkować “odsunięciem się” guza spod palców.

3. Pamiętaj że istotną składową samobadania piersi jest też badanie węzłów chłonnych pachowych.

4. Nie zapominaj o oglądaniu piersi w lustrze.

5. Jeśli masz wątpliwości czy wykonujesz samobadanie prawidłowo – skorzystaj z pomocy fachowca, lub poszukaj filmów instruktażowych w Internecie. Zwróć uwagę na pochodzenie wyszukiwanych treści – warto żeby były to filmy prezentowane przez uznane źródła.

6. Jeśli mimo wielu prób nadal nie jesteś pewna czy czegoś nie przeoczyłaś, nie bój się poprosić o pomoc np. Partnera.

7. Jeśli wszystko powyższe zawodzi poproś o “korepetycje” z samobadania podczas USG piersi, lub wizyty u ginekologa.

Kiedy warto umówić się na USG piersi?

Pierwsze badanie USG piersi najlepiej wykonać około 25. roku życia. Piersi młodej kobiety mają strukturę gruczołową, dlatego powinny być poddane badaniu ultrasonograficznemu, a nie mammografii. Tę ostatnią powinny wykonywać panie po 50. roku życia, u których następuje już fizjologiczna zmiana struktury piersi. Mammografię u młodych kobiet wykonuje się TYLKO z wyraźnych wskazań medycznych, takich jak np. guz piersi stwierdzony w badaniu USG.

Badanie USG piersi powinno być wykonywane systematycznie, zwłaszcza w grupie kobiet, u których badanie genetycznie genów BRCA lub CHEK wykazało mutację. Takie panie są nawet 10-krotnie bardziej narażone na zachorowanie. Przysługuje im jednak wcześniejsze rozpoczęcie bezpłatnych badań przesiewowych i ich zwiększona częstotliwość.

Systematyczne kontrolne badania USG, albo szybka reakcja w razie pojawienia się jakichkolwiek niepokojących objawów, często pozwala pozwala na wyleczenie choroby. Warto podkreślić, że odpowiednio wcześnie wykryty rak piersi jest uleczalny – guzki o średnicy nieprzekraczającej 2-3 cm, które nie dały przerzutów do węzłów chłonnych, pozwalają na duży optymizm co do całkowitego wyleczenia.

Badanie USG piersi należy wykonywać zawsze, gdy w badaniu palpacyjnym została stwierdzona zmiana guzkowa. Co ważne, nie każda zmiana tego oznacza nowotwór, o czym wspomnieliśmy już wcześniej. Sygnałem, który powinien zachęcić Cię do umówienia się na badanie USG piersi, powinna być też ich bolesność albo ból pod pachami, wyciek z brodawki, zmiana wyglądu brodawki sutkowej i skóry piersi.

Jak często wykonuje się USG piersi? U pań od 25. roku życia wskazane jest badanie raz w roku. W przypadku występowania raka piersi w bliskiej rodzinie może istnieć uzasadnienie do zwiększenia częstotliwości wykonywanie badań profilaktycznych. Każda kobieta powinna co miesiąc przeprowadzać samobadanie piersi oraz poddawać się profilaktycznemu badaniu palpacyjnemu podczas wizyty w gabinecie ginekologicznym. Jeśli cokolwiek zaniepokoi medyka, zleci on USG piersi. Cena takiego badania zależy od lokalizacji, renomy gabinetu i doświadczenia lekarza. Najczęściej waha się w przedziale od 100 do 200pln. Ginekolog może też wypisać skierowanie na bezpłatne USG piersi (refundowane przez NFZ).

Warto podkreślić, iż ciąża nie jest przeciwwskazaniem do badania USG – jeśli kobieta nie wykonywała badań regularnie, powinna mieć je wykonane na początku ciąży, aby w razie konieczności podjąć jak najszybsze leczenie.

dr n. med. Maciej Kowalewski z Centrum Medycznego SafiMed od czasu studiów zaangażowany jest w realizację programów profilaktycznych i leczniczych raka piersi, oraz profilaktycznych badań USG populacji m.in. w powiecie bocheńskim, gminie Zabierzów, Proszowice oraz w Mieście Krakowie. Sprawdź dostępne terminy wizyty na badanie USG piersi.